Tanggapan Terhadap Persuratan Baru: Ambiguiti dalam Pujangga Melayu Karya Mohd Affandi Hassan (A Response on Persuratan Baru: Ambiguity in Mohd Affandi Hassan’s Pujangga Melayu)
Abstract
ABSTRAK: Persuratan Baru sebuah pendekatan sastera telah diperkenalkan oleh Mohd Affandi Hassan dengan niat mencabar idea dan pendekatan Sastera Islam yang terdahulu. Makalah ini pertamanya membincangkan hal-hal berkaitan gagasan Persuratan Baru ini seperti faktor kelahiran Persuratan Baru; konsep taklif; hakikat insan, ilmu dan amal; konsep adab; hakikat sastera dan konsep kalam; estetika Islam dan siratan makna; konsep kiblat; espen; dan pemanfaatan ruang naratif. Pendukung Mohd Affandi Hassan sering menjadikan karyanya Pujangga Melayu sebagai rujukan untuk memahami gagasan ini. Namun demikian, seperti yang diperlihatkan dalam tulisan ini, gagasan dan karya Mohd Affandi Hassan juga tidak terlepas daripada ambiguiti dan ‘idle talk’ yang beliau cuba elakkan.
Kata kunci: Persuratan Baru; Mohd Affandi Hassan; sastera Islam; satira; ambiguiti; estetika
ABSTRACT: Persuratan Baru or The Genuine Literature is a literary approach introduced by Mohd Affandi Hassan, with the intention to challenge previous ideas and approaches on Islamic Literature. This paper first discusses matters related to the idea of this approach, such as the birth factor of Persuratan Baru; concept of the legal prerequisites; human nature, knowledge and good deeds; the concept of adab; literary and concept of kalam; Islamic aesthetics and stylization of ideas; the qibla concept; essay-narrative or espen; and the use of narrative space. Supporters of Mohd Affandi Hassan often make references to his work Pujangga Melayu in order to clarify and understand this approach. As seen in this research, however, the concepts and works of Mohd Affandi Hassan are also inseparable from the uncertainty and ‘idle talk’ that he sought to escape.
Keywords: Persuratan Baru; Mohd Affandi Hassan; Islamic literature; satire; ambiguity; aesthetics
Full Text:
PDFReferences
Abdul Hadi WM. 2001. Tasawuf Yang Tertindas. Jakarta: Paramadina.
Al Faruqi, Ismail & Lois Lamya’. 1992. Atlas Budaya Islam. Terj. Mohd Ridzuan Othman, Mohd Sidin Ishak & Khairuddin Harun. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Cuddon, J.A. 1999. Literary Terms and Literary Theory. England: Penguin Books.
Faisal Tehrani. 2012. Perempuan nan Bercinta. Kuala Lumpur: Institut Terjemahan Negara Malaysia Berhad.
Feinberg, L. 1963. The Satirists. Iowa: The Iowa State University Press.
Gul Jee. 2006. HRH Aga Khan IV and Muslim Ummah. 13 Disember. Islamic Research Foundation International. http://www.irfi.org/articles/articles_951_1000/hrh_aga_khan_iv_and_muslim_ummah.htm.
Haroon Siddiqui. 2014. Why the Aga Khan loves Canada and we love him: Siddiqui. 26 Februari. The Star. http://www.thestar.com/opinion/commentary/2014/02/26/why_the_aga_khan_loves_canada_and_why_we_love_him_siddiqui.html.
Hassan Ahmad. 2004. Ulasan terhadap kertas kerja Mohd Affandi Hassan bertajuk kesusasteraan Melayu di persimpangan jalan: anti intelektualisme hasad dan pandirisme. Kertas kerja Siri Wacana Ilmiah Damai.
Anjuran Institut Alam dan Tamadun Melayu Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi, 21 Disember.
Imam Ghazali. 1992. Ihya Ulumid-Din. Jil. III. Beirut: t.pt.
Khomeini. 2004. Hadis 40: Telaah Hadis Mistis dan Akhlak. Bandung: Penerbit Mizan.
Mohamad Mokhtar Hassan. 2002. Pujangga Melayu: Mohd Affandi Hassan: satu interpretasi pemikiran pengarang. Kertas kerja Majlis Diskusi Buku. Anjuran Bahagian Teori dan Kritikan Sastera Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur, 27 Februari.
Mohd Affandi Hassan, Ungku Maimunah Mohd. Tahir & Mohd. Zariat Abdul Rani. 2008. Gagasan Persuratan Baru: Pengenalan dan Penerapan. Bangi: Institut Alam dan Tamadun Melayu Universiti Kebangsaan Malaysia.
Mohd Affandi Hassan. 1992. Pendidikan Estetika Daripada Pendekatan Tauhid. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Mohd Affandi Hassan. 1994a. Medan-medan Dalam Sistem Persuratan Melayu. Kuala Lumpur: Ampang Press.
Mohd Affandi Hassan. 1994b. Mengapa saya menulis Aligupit. Dewan Masyarakat September.
Mohd Affandi Hassan. 1997. Pujangga Melayu. Shah Alam: Penerbit Fajar Bakti.
Mohd Affandi Hassan. 1999. Persuratan Baru dan cabaran intelektual: menilai kembali kegiatan kreatif dan kritikan. Kertas kerja Kolokium Membina Teori Sastera Sendiri. Anjuran Dewan Bahasa dan Pustaka, 6-8 Disember: 11-19.
Mohd Affandi Hassan. 2005a. Pemikiran picisan A. Rahim. Mingguan Malaysia, 20 November: 31.
Mohd Affandi Hassan. 2005b. Keilmuan paksi penilai hasil sastera. Utusan Melayu Mingguan, 18-24 Disember: 29.
Mohd Affandi Hassan. 2006a. Apa perlu dasar kesusasteraan. Mingguan Malaysia, 23 Julai: 31.
Mohd Affandi Hassan. 2006b. Menguji kredibiliti editor. Mingguan Malaysia, 29 Januari: 31.
Mohd Affandi Hassan. 2010. Generasi Persuratan Menghadapi Cabaran Daripada Golongan Mafia Sastera dan Kumpulan Munafik Sastera. 12 Disember. Gagasan Persuratan Baru. http://pbaru.blogspot.com/2010/12/generasi-persuratanmenghadapi-cabaran.html
Mohd Faizal Musa. 2012. Wacana Sastera Islam di Malaysia dan Indonesia. Serdang: Penerbit Universiti Putera Malaysia
Mohd Zariat Abdul Rani & Ungku Maimunah Mohd Tahir. 2005. Persuratan Baru dan penggemblengan ruang naratif: satu kajian perbandingan antara Hikayat Faridah Hanom oleh Syed Syeikh al-Hadi dengan Pujangga Melayu oleh Mohd Affandi Hassan. Dlm. Hajijah Jais dan Muhamad Ikhram Fadhly Hussin (pnys.). Teori dan Kritikan Sastera Melayu Serantau. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Mohd. Affandi Hassan. 2012. Dunia Akademik Yang Sensitif. 25 Oktober. Gagasan Persuratan Baru. http://pbaru.blogspot.com/2012/10/dunia-akademik-yang-sensitif.html
Mohd. Affandi Hassan. 2014. Balai Maqamat. Kuala Lumpur: Institut Terjemahan dan Buku Malaysia.
Pollard, A. 1992. Satira. Terj. Zahari Mahmud & Noraini Md Isa. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Rahmah Ahmad. 2004. Al-adab dan intelektualisme kertas bahasan atas kesusasteraan Melayu di persimpangan jalan: anti intelektualisme, hasad, pandirisme oleh Mohd Affandi Hassan. Kertas kerja Siri Wacana Ilmiah Damai. Anjuran Institut Alam dan Tamadun Melayu Universiti Kebangsaan Malaysia. Bangi, 21 Disember.
Rob Eshman. 2004. The Other Shiites. 8 April. Jewish Journal. http://www.jewishjournal.com/rob_eshman/article/the_other_shiites_20040409.
Robert, E. 1960. The Power of Satire. New Jersey: Princeton University Press.
Shafie Abu Bakar. 2000. Persuratan Melayu: Pengucapan Tamadun Islam. Dlm. Mohd Taib Osman dan A. Aziz Deraman (peny.). Tamadun Islam di Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Shahih Bukhari. 2002. Singapura: Darel Fajr Publishing House.
Shahnon Ahmad. 1977. Sastera Islam. Dewan Bahasa 21(7).
Sharrul Rizal Hashim. 2006. Direktori Penulis Timur. Kota Bharu. Dewan Bahasa dan Pustaka.
Syed Muhammad Naguib al Attas. 1990. Islam Dalam Sejarah dan Kebudayaan Melayu: Suatu Mukadimah Mengenai Peranan Islam Dalam Peradaban Sejarah MelayuIndonesia, dan Kesannya Dalam Sejarah Pemikiran, Bahasa dan Kesusasteraan Melayu. Petaling Jaya: Angkatan Belia Islam Malaysia.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 1999a. Kerangka konseptual ‘kemodenan’ sastera Melayu: satu penilaian kembali tulisan barat. Kertas kerja Seminar Antarabangsa Kesusasteraan Bandingan. Anjuran Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur, 24-27 Ogos.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 1999b. Persuratan Baru oleh Mohd Affandi Hassan: satu sambutan awal. Kertas kerja Kolokium Membina Teori Sastera Sendiri. Anjuran Dewan Bahasa dan Pustaka, 6-8 Disember.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 2002. Pujangga Melayu oleh Mohd Affandi Hassan: satu perbincangan awal. Kertas kerja Majlis Diskusi Buku. Anjuran Bahagian Teori dan Kritikan Sastera Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur, 27 Februari.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 2006. Salam Maria oleh Fatimah Busu: satu analisis berdasarkan Persuratan Baru. Kertas kerja Majlis Bicara Karya. Anjuran Jabatan Media Universiti Malaya dan Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur, 19 Januari.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 2007. Kritikan Sastera Melayu: Antara Cerita Dengan Ilmu. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 2008. Dinamika pemikiran sastera Melayu kuliah 4: persuratan Melayu satu advokasi alternatif ‘sejarah’ dan ‘ilmu’? Makalah Siri Kuliah Kesusasteraan Bandingan Mastera 2008.
Ungku Maimunah Mohd Tahir. 2009. Dinamika Pemikiran Sastera Melayu. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Worcester, D. 1967. The Art of Satire. New York: Harvard Mohd Faizal Musa (Ph.D) University Press.
Refbacks
- There are currently no refbacks.
ISSN 2289-1706 | e-ISSN : 2289-4268
Institut Alam dan Tamadun Melayu (ATMA)
Universiti Kebangsaan Malaysia
43600 UKM Bangi, Selangor Darul Ehsan
MALAYSIA
© Copyright UKM Press, Universiti Kebangsaan Malaysia