PENGHAYATAN AGAMA SEBAGAI PENGANTARA ANTARA HUBUNGAN KECEMERLANGAN HAFAZAN DAN SAHSIAH PELAJAR TAHFIZ (Religiosity as mediator between relationship of Memorization Excellence and Personality of Tahfiz Students)

Sharifah Noorhidayah Syed Aziz, Khairul Anwar Mastor, Hasnan Kasan

Abstract


ABSTRAK

Peningkatan kemasukan pelajar ke dalam bidang pendidikan tahfiz menunjukkan bahawa masyarakat meyakini bidang ini sebagai salah satu medium pembentukan sahsiah. Namun, berlaku masalah sahsiah dalam kalangan pelajar tahfiz yang belum dikaji secara empirikal. Berdasarkan sorotan kajian, faktor kecemerlangan hafazan menjadi satu kayu ukur dalam pembentukan sahsiah pelajar tahfiz. Namun, faktor penghayatan agama merupakan salah satu faktor penting yang perlu difokuskan dalam pembentukan sahsiah pelajar tahfiz. Justeru, kajian ini bertujuan menganalisis penghayatan agama sebagai pengantara antara kecemerlangan hafazan dan pembentukan sahsiah pelajar tahfiz. Reka bentuk kajian tinjauan digunakan dengan pengumpulan data melalui soal selidik yang dibina hasil dari Perbincangan Kumpulan Berfokus (FGD). Seterusnya soal-selidik yang diedarkan kepada 905 orang pelajar tahfiz yang di maahad tahfiz di bawah Persatuan Institusi Tahfiz al-Quran Negeri Selangor (PITAS). Analisis EFA (Exploratory Factor Analysis) dan CFA (Confirmatory Factor Analysis) yang dijalankan mengesahkan bahawa terdapat dua sub-faktor penghayatan agama iaitu (i) makruf (ii) mungkar dan dua sub-faktor sahsiah iaitu (i) mahmudah (ii) mazmumah. Analisis Structural Equation Modelling SEM-AMOS digunakan dalam kajian bagi menguji hipotesis kajian. Analisis SEM menunjukkan model penghayatan agama sebagai pengantara dengan kecemerlangan hafazan dan sahsiah mencapai nilai kesepadanan yang baik iaitu (RMSEA=0.05, GFI=0.97, CFI=0.97 dan Chisq/df =3.39). Oleh itu, kajian mendapati penghayatan agama dianalisis sebagai pengantara separa dengan hubungan antara kecemerlangan hafazan dan sahsiah. Secara keseluruhannya, kajian ini mendapati penghayatan agama memberi pengaruh positif dalam pembentukan sahsiah pelajar tahfiz. Faktor penghayatan agama ini perlu diberi penekanan bagi meningkatkan kualiti sahsiah pelajar tahfiz seperti yang diharapkan oleh masyarakat.

ABSTRACT

The increase of student enrollment in the field of tahfiz education shows that the community believes in this field as one of the mediums of personality development. However, there are personality problems among tahfiz students that have not been studied empirically. Based on the literature review, the factor of memorization excellence becomes a determinant in the personality development of tahfiz students. However, religiosity is one of the most important factors that need to be focused on in the personality development of tahfiz students. Thus, this study aims to analyze religiosity as a mediator between memorization excellence and personality development of tahfiz students. The survey method was used with data collection via a questionnaire constructed from Focus Group Discussion (FGD). Next, the questionnaire was distributed to 905 tahfiz students in the tahfiz maahad under the Persatuan Institut Tahfiz Negeri Selangor (PITAS). The analysis of Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) conducted confirmed that there are two sub-factors of religiosity, namely (i) makruf (ii) munkar and two personality sub-factors, namely (i) mahmudah (ii) mazmumah. SEM-AMOS Structural Equation Modeling Analysis was used to test the study hypotheses. SEM analysis showed that the model of religiosity as a mediator with memorization excellence and personality achieved good matching values   (RMSEA = 0.05, GFI = 0.97, CFI = 0.97 and Chisq/df = 3.39). Therefore, the study found that religiosity was analyzed as a partial mediator in the relationship between memorization excellence and personality. Overall, this study found that religiosity positively influences the personality development of tahfiz students. This religiosity factor needs to be emphasized to improve the personality quality of tahfiz students as expected by the community.


Full Text:

PDF

References


Abdul Hafiz Abdullah, Hussin Salamon, Azmi Shah Suratman, Sulaiman Shakib Mohd Noor, Kamarul Azmi Jasmi & Abdul Basit Samat @ Darawi. 2005. Sistem pembelajaran dan kaedah hafazan al-Qur’an yang efektif: Satu kajian di Kuala Lumpur dan Terengganu. Laporan penyelidikan, Pusat Pengajian Islam dan Pembangunan Sosial, Universiti Teknologi Malaysia.

Abdul Hafiz Bin Abdullah & Norhanan Binti Abdul Rahman. 2010. Kaedah Hafalan Al-Quran Sistem Turki: Kajian Di Tahfiz Al-Quran Darul Tuba. Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia.

Abdullah Basmeih. 2001. Tafsir Pimpinan al-Rahman kepada Pengertian al-Qur’an. Cet. ke-13. Kuala Lumpur: Bahagian Hal Ehwal Islam, Jabatan Perdana Menteri Malaysia.

Anisa Saleha. 2015. Keterlibatan, sokongan pembelajaran dan pencapaian pelajar berdasarkan gender peringkat persekolahan dan lokasi. Tesis Dr. Fal. Fakulti Pendidikan, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Annasaii Jamar, Fatin Nazmin Mansor & Mohd Aderi Che Noh. 2020. Penghayatan pelajar terhadap nilai Islam dalam kalangan pelajar Malaysian Aviation Training Academy (MATA), Kuantan. Attarbawiy: Malaysian Online Journal of Education 4(1): 48–58.

Anuar. 2001. Perkembangan dan pembentukan remaja menurut perspektif Islam. Kajian Malaysia, Jld. XIX (2): 79-101. Asmawati Suhid. 2007. Pengajaran adab dan akhlak Islam dalam membangunkan modal insan. Jurnal Pengajian Umum 8(9): 167–178.

Atikah Osman & Siti Aishah Yahya. 2018. Hubungan antara penghayatan agama dengan kesejahteraan psikologi dalam kalangan pelajar sekolah sukan. Jurnal Maw’izah 1(1): 154–165.

Awang Nazarudin Awang Drahman, Maimun Aqsha, A.L. & Mohd. Isa, H. 2017. Amalan kerohanian membentuk disiplin pelajar. Prosiding Simposium Pendidikan di Peribadikan Perspektif Risalah An-Nur (SPRiN2017), hlm. 28-36.

Azmil Hashim, Misnan Jemali, Ab. Halim Tamuri & Mohd Aderi Che Noh. 2014. Hubungan antara adab-adab pembelajaran tahfiz dengan pencapaian tahfiz pelajar. The Online Journal of Islamic Education 2(2): 73-82.

Buerah Tunggak, Shanah Ngadi & Hamimah Abu Naim. 2015. Delinkuen pelajar dan cadangan penyelesaiannya menerusi model pembangunan sahsiah remaja. Hadhari: An International Journal 7(2): 11-30.

Creswell. J.W. 2013. Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches. Thousand Oaks: Sage Publications.

Fakhrul Adabi Abdul Kadir, Nur Shahidah Paad & Mohd Nawawi Abd. Ghapar. 2013. Salah Laku Remaja Dan Asas Penyelesaiannya Menurut Perspektif Islam. International Seminar on Islamic Jurisprudence in Contemporary Society 129-140.

Fariza Md. Sham, Salasiah Hanin Hamjah & Mohd. Jurairi Sharifudin. 2013. Personaliti dari Perspektif al-Ghazali. Bangi: Penerbit UKM.

Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. 2012. How to desIgn and evaluate research in education (8th ed.). New York: Mc Graw HIll.

al-Ghazali, Abu Hamid Muhammad ibn Muhammad. 2003. Ihya’ cUlum al-Din. Jil. 2. al-Qahirah: Maktabat al-Safa.

Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L. & Black, W.C. 2010. Multivariate Data Analysis. Ed. ke-4. New Jersey: Prentice Hall.

Hasbullah Mat Daud, Ahmad Yussuf & Fakhrul Adabi Abdul Kadir. 2020. Pembentukan akhlak dan sahsiah pelajar melalui pembelajaran sosial menurut perspektif Islam. Journal of Social Sciences and Humanities 17(9): 75-89.

Hasna Bidin, Ahmad Syukran Baharuddin, Mohd Ismail Mustari. 2015. Kefahaman ibadat solat fardhu dalam kalangan pelajar muslim: Kajian tinjauan di Kolej Komuniti Bukit Beruang, Melaka. Tesis Sarjana Falsafah, Fakulti Tamadun Islam, Universiti Teknologi Malaysia. 21-34/www.sainshumanika.utm.my/e-ISSN ISSN: 2289-6996. Penerbit UTM Press.

Ismail, A. & Mansor, S.N. 2021. Teknik komunikasi ibu dalam pembentukan sahsiah anak-anak menurut Islam. Bitara: International Journal of Civilizational Studies and Human Sciences 4(3): 131-144.

Khairun Nizar. 2012. Pola sahsiah remaja dalam kalangan pelajar Islam di sekolah menengah Daerah Johor Bahru. Tesis Sarjana, Fakulti Pendidikan, Universiti Teknikal Malaysia.

Kementerian Kesihatan Malaysia .2021. Kuala Lumpur. Kementerian Kesihatan Malaysia.

Lim Peh Hwah & Ong Saw Lan 2009. Perbandingan Pencapaian Murid dalam ujian Sains berdasarkan versi bahasa Inggeris dan bahasa Melayu. Jurnal Pendidik dan Pendidikan. Jil. 24, 143–164.

Marzuki, Mohd Khusyairie, Abdul Rahman, Mohd Muhiden. & Ismail, Affendi. 2019 Pembentukan Sahsiah Pelajar dan Hubungannya Dengan Pelaksanaan Amalan Solat: Kajian Di Institusi Pengajian Tinggi (IPT) Kelantan the Development of Muslim Student’s Character and Its Relationship with The Practice of Prayer: A Study in A Higher Education. Jurnal Islam Dan Masyarakat Kontemporari 20 (1): 49-65.

Merriam, S. B. 2009. Qualitative Research and Case Study Applications in Education. San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Mohd Khusyairie, Muhiden, M. & Affendi Ismail. 2018. Sikap pelajar terhadap pengamalan solat fardu dan kesannya kepada pembentukan sahsiah: Kajian di UiTM Kelantan Kampus Kota Bharu. al-Basirah 8(2): 11-22.

Mohd Hefzan Azmi & Muhammad Nubli Abdul Wahab. 2020. Keperluan Modul Latihan pengukuhan kepulihan terhadap (Orang Kena Pengawasan - OKP) berbantukan latihan psikospiritual dan biofeedback. International Journal of Humanities Technology and Civilization 1(8): 109-121.

Mohd Nuri Mustafa. 2017. Kajian Kes terhadap fenomena delinkuen dalam kalangan remaja berisiko di sebuah Sekolah Menengah Agama Kelantan, Malaysia. Tesis Dr. Fal. Universiti Putra Malaysia, Serdang.

Mohd Sabri Mamat, Syed Najmuddin Syed Hassan, & Ab. Halim Tamuri. 2009. Amalan Ibadat Harian dan Sumbangannya kepada Kecerdasan Emosi Remaja. Journal of Islamic and Arabic Education 1 (1): 29-40.

Myhealth.2021. Portal Rasmi Kementerian Kesihatan Malaysia http://www.myhealth. gov.my/kemahiran-keibubapaan-anak-remaja/.

al-Nacmi, cAbd Allah al-Amin. 1994. Kaedah dan Teknik Pengajaran menurut Ibnu Khaldun dan al-Qabisi. Terj. Mohd Barzi Omar. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa & Pustaka.

Nor Kamariah. 2013. Integrasi Pengajian Tahfiz al-Quran dan akademik di Maahad Hafiz Klang. Tesis Sarjana, Fakulti Pengajian Islam. Universiti Kebangsaan Malaysia.

Nordin Ahmad. 2015. Memperkasa Darul Quran ke Arah memartabatkan pendidikan tahfiz di Malaysia. Kertas kerja Simposium Pendidikan Tahfiz Nusantara dan Multaqa Huffaz Kali ke-IV. Anjuran Darul Quran, Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. Institut Latihan Islam Malaysia, Bangi, Selangor, 1-3 Jun.

Noor Hafizah Mohd Haridi, Norsaleha Mohd Saleh & Khairul Hamimah Mohammad Jodi. 2019. Penerapan elemen kerohanian terhadap remaja berisiko di Pertubuhan Kebajikan Darul Islah Malaysia (PERKID). Online Journal of Research in Islamic Studies 6: 87–98.

Nor Hidayah Mohamed. 2018. Religiositi sebagai mediator dalam hubungan antara faktor sosial dan pembangunan belia positif dalam kalangan pelajar kolej komuniti di Malaysia. Tesis Dr. Fal. Universiti Putra Malaysia.

Nur Faridah Abdullah. 2016. Amalan solat fardhu murid tahun tiga di sekolah rendah. Tesis Sarjana Muda Pendidikan, Universiti Sains Islam Malaysia. Nilai. Negeri Sembilan.

Nur Hanisah. 2021. Kesediaan remaja berisiko untuk berubah ke arah perlakuan akhlak yang baik di Felda Daerah Bentong. Tesis Dr. Fal, Fakulti Pengajian Islam, Universiti Kebangsaan Malaysia.

Nur Shahidah Pa’ad, Yusmini Yusoff & Norrodzoh Siren. 2015. Elemen motivasi intrinsik dalam model pembangunan diri remaja dari perspektif Islam: kajian terhadap Motivasi Alihan Pelajar (MAP) di Kuala Lumpur. Jurnal Antarabangsa Alam dan Tamadun Melayu (Iman) 3(2): 43–51.

Nurul Badriyah Ali. 2017. Metodologi pendakwah dalam program bimbingan remaja wanita bermasalah di Dar As-Saadah, Raudhatus Sakinah dan Rumah Puteri Arafiah. Jurnal Sains Insani 2(2): 40-48.

PITAS. Persatuan Institusi Tahfiz Persendirian Selangor. https://pitas.com.my/.

al-Qaradawi, Yusuf. 1975. al-cIbadah fi al-Islam. Bayrut: Mu’assasat al-Risalah. Qutb, Sayyid. 2000. Di Bawah Bayangan al-Quran. Terj. Yusoff Zaky Yacob. Jil. 4. Kota Bharu: Pustaka Aman Press. Sdn. Bhd.

Qutb, Sayyid. 2000. Tafsir fi Zilal al-Qur’an. t.tp. t.pt.

Ruzieha Abd Halim. 2017. Penghayatan agama Islam sebagai mediator dalam hubungan antara persekitaran sosial dengan salah laku seksual pelajar Islam. Tesis Dr. Fal, Fakulti Pendidikan, Universiti Teknologi Malaysia.

Safura, A. S., Nurauliani, J. R. & Nur Hafizah, M. 2019. Pembentukan sahsiah mahasiswa melalui penghayatan program kerohanian di institusi pengajian tinggi Islam. South East Asia Journal of Contemporary Business, Economics and Law 20(6): 17-23.

Saharia. 2015. Pembangunan insan dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Journal of Human Capital Development (JHCD) 8(2): 83–100.

Salasiah Hanin Hamjah.2018. Pendekatan Kaunseling Spiritual menurut al-Ghazali. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Sinar Harian. 2019. Kecoh kes buli di Maahad Tahfiz Darul Quran Ittifaqiyah. https:// www.sinarharian.com.my/article/52748/EDISI/Selangor-KL/Kecoh-kes-buli-diTahfiz-Darul-Quran-Ittifaqiyah [18 Oktober 2019].

Sinar Harian. 2020. Pitas pandang serius kes buli di Tahfiz. https://www.sinarharian. com.my/article/73643/EDISI/Selangor-KL/Pitaspandang-serius-kes-buli-di-tahfiz [13 Mac 2020].

Siti Aisyah Kamaruddin, and Latifah Abdul Majid. 2017. Peranan murabbi terhadap pembangunan dan pembentukan akhlak remaja. Journal Al-Turath; Journal of AlQuran and Al-Sunnah 2 (2): 31-37.

Siti Fatimah. 2018. Konsep pendidikan remaja Muslim menurut Abdullah Nashih Ulwan (Studi Kitab: Tarbiyah al-Aulad fi Al-Islam). Tesis Pascasarjana. U Islam Negeri Sumatera Utara Medan.

Suhaimi Abu Hassan, Mohd Azam Yahya & Ahmad Faqih Ibrahim. 2019. Kesan pelaksanaan solat terhadap akhlak mukallaf menurut al-Quran dan al-Hadith 4(1): 100-115.

Fathi Yakan. 2002. Api Kebangkitan Islam dan Cabaran Abad ke-21. Terj. Ibnu Ghazali. Kuala Lumpur: Jasmin Enterprise.

Zainora, D., Hayati, H., Muhammad Lukman, I., Abdul Rahim, A. & Nurfatihah, M. D. 2016. Penghayatan konsep Hamlah al-Quran dari perspektif adab dan akhlak dalam kalangan huffaz: Satu kajian untuk pengukuhan hafazan. Prosiding Simposium Pendidikan Tahfiz Peringkat Antarabangsa 2016, hlm. 202-217.

Zainudin Sharif & Norazmah Mohamad Roslan. 2011. Faktor-faktor yang mempengaruhi remaja terlibat dalam masalah sosial di sekolah tunas bakti, sungai lereh, Melaka. Journal of Education Psychology & Counseling 1: 115-140.

Zakaria Stapa, Ahmad Munawar Ismail & Noranizah Yusuf. 2012. Faktor persekitaran sosial dan hubungannya dengan pembentukan jati diri. Jurnal Hadhari: An International Journal Special Edition: 155-172.




DOI: http://dx.doi.org/10.17576/JH-2022-1402-02

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


  ISSN: 1985-6830

eISSN: 2550-2271

JURNAL HADHARI: AN INTERNATIONAL JOURNAL
Institut Islam Hadhari
Universiti Kebangsaan Malaysia
43600 UKM Bangi
Selangor, MALAYSIA.


Phone: +603-8921 7187/7176/6994
Fax: +603-8921 6990
Email: jhadhari@ukm.edu.my

Web: ejournals.ukm.my/jhadhari