Kesinambungan Warisan Budaya Masyarakat Melayu Pantai Timur dalam Cerita Rakyat untuk Kanak-Kanak (The Continuance of Cultural Heritage among East Coast Community in Children Folklores)

Abstract

ABSTRAK: Cerita rakyat merupakan salah satu genre kesusasteraan yang berperanan sebagai ekspresi budaya masyarakatnya. Elemen budaya ini termasuklah peraturan, norma, kepercayaan dan gaya hidup masyarakat dahulu dan masih lagi menjadi amalan daripada generasi ke generasi seterusnya melalui pembelajaran dan warisan turun temurun. Meskipun begitu, telah banyak nilai kebudayaan yang telah terhakis ekoran dengan pembangunan dan perkembangan teknologi dan pendidikan. Walau bagaimanapun, masih ada yang menganggap apabila terus berpegang kepada budaya lama, masyarakat Melayu akan terus ketinggalan dalam pelbagai aspek berbanding bangsa lain. Tanggapan ini sedikit sebanyak turut menjejaskan kedudukan kesusasteraan rakyat sebagai produk daripada kebudayaan masyarakatnya hingga ke tahap membimbangkan. Walaupun begitu, budaya tetap tidak boleh dibuang atau dilupakan kerana di dalamnya terkandung sejarah ketamadunan sesebuah bangsa untuk dijadikan panduan sebagai persediaan di masa hadapan. Oleh itu, dua objektif menjadi tunjang kepada penelitian ini iaitu mengenal pasti dan menganalisis kesinambungan unsur budaya yang masih wujud di kalangan masyarakat Melayu melalui cerita rakyat untuk kanak-kanak. Analisis ini merujuk sepenuhnya kepada buku Himpunan 366 Cerita Rakyat Malaysia selenggaraan Othman Puteh juga Aripin Said dan tumpuan hanya diberikan kepada cerita rakyat masyarakat Melayu Pantai Timur Semenanjung Malaysia sahaja. Daripada penelitian yang dibuat, tiga unsur budaya dominan dapat dibahagikan iaitu kepercayaan, perubatan dan seni budaya ekspresif. Unsur-unsur ini masih lagi dipegang dan diamalkan oleh masyarakat Pantai Timur kerana mempunyai nilai didikan dan nilai seni yang melambangkan diri anggota masyarakat Pantai Timur sendiri. Selain itu, elemen budaya yang terselit dalam cerita rakyat bacaan kanak-kanak ini mampu membuka minda generasi muda teruta,a golongan kanak-kanak untuk berfikir dengan lebih kritis dan kreatif.

Kata kunci: Cerita rakyat; budaya; kanak-kanak

ABSTRACT: Folklore is a literary genre serves as cultural expressions. The cultural elements include the rules, norms, beliefs and lifestyles of the community and still practice from generation to the next generation through learning and hereditary. Nevertheless, cultural values have been eroded due to the development and advances in technology and education. However, there is still perception that sticking to many aspects of tradition may hamper progress. This notion affects the folklore ‘s position gravely. Even so, the culture will not be discarded or forgotten as it contained the history of civilization as moral guide for the future. Therefore, two objectives in this review, that is to identify and analyze the continuity of cultural elements that still exist among the Malay community through children folk tales. This analysis refers solely to a collection of 366 Malaysian Folklore collected by Aripin Said and Othman Puteh with Malay folklores from East coast of Peninsular Malaysia as the main focus. From observations made, three elements of the dominant culture can be divided into beliefs, medicine and expressive culture. These elements are still held and practiced by the East Coast Community because it has the value of education and the value of art that represent themselves. In addition, the cultural elements within children folklores enable to open the minds of the younger generation especially children to think in a more critical and creative ways.

Keywords: Folklore; the culture; children