Pelestarian Permainan Muzik Kertuk dalam Kalangan Penduduk di Negeri Kelantan (Preservation of Kertuk as a Musical Ensemble Among the Locals in Kelantan)

Abstract

ABSTRAK: Muzik merupakan salah satu hiburan yang lahir daripada kearifan tempatan masyarakat setempat. Negeri Kelantan mempunyai beberapa permainan alat muzik yang sinonim dengan masyarakat Pantai Timur Semenanjung. Satu daripadanya ialah kertuk. Kajian ini dijalankan bagi membincangkan pelestarian muzik kertuk dalam kalangan penduduk di negeri Kelantan. Muzik kertuk merupakan satu warisan seni budaya tempatan yang jarang diketahui oleh generasi muda terutamanya di Kelantan. Justeru itu, bagi melihat pelestarian instrumen ini di Kelantan baik daripada segi pembuatan mahupun budaya permainan kertuk dalam kalangan masyarakat Kelantan, kajian ini telah dijalankan menggunakan kaedah gabungan yang melihat kepada kajian kepustakaan, temu bual dan survei umum menggunakan media sosial. Dapatan kajian menunjukkan bahawa muzik kertuk masih diketahui oleh masyarakat di Kelantan tetapi ramai yang tidak pernah melihatnya dalam hidup mereka. Maklumat muzik kertuk yang mereka ketahui adalah daripada sumber buku atau daripada generasi terdahulu dan hanya segelintir sahaja yang pernah mendengar secara langsung. Dapatan kajian ini menguatkan langkah pelestarian yang diperlukan untuk melestarikan warisan muzik kertuk Kelantan dan golongan masyarakat perlulah lebih cakna dan prihatin dalam menyokong usaha penggiatpenggiat seni yang ada di negeri berkenaan.

Kata kunci: Pelestarian; kertuk; Kelantan

ABSTRACT: Music is one of the forms of entertainment originates from the wisdom of the local community. The state of Kelantan has several musical ensembles that are synonymous with the community of the East Coast. One of them is known as ‘kertuk’. This study is conducted to determine for the preservation of kertuk music as more and more young people no longer recognize it as a source of entertainment. The extinction of this heritage is seen as detrimental to the East Coast community. This research employed mixed method approach where literature research and interviews worked as the main data collection supported by general online survey through the social media. The research findings showed that kertuk music is still known by the younger generation, but most have never watched the performance before. Most respondents reveal that they found out about kertuk through readings besides heard the stories of this musical performances from their grandparents or the elderly. The findings of this research are hoped could increase the awareness and strengthening the effort to preserve Kertuk as part of the Kelantan cultural heritage.

Keywords: Preservation; kertuk; Kelantan